Einsömul mannsrödd (Osamělý lidský hlas, 2021)

Přidal: Premek |

Červenec 15, 2022

Světlana Alexijevičová (Tsjernobyl-bænin – Modlitba za Černobyl). Překlad Gunnar Þorri Pétursson. Připravila Ása Helga Hjörleifsdóttir. Mistr zvuku Gísli Kjaran Kristjánsson. Režie Ása Helga Hjörleifsdóttir.

Účinkuje Anita Briem.

Natočeno 2021. Premiéra 26. 12. 2021 (Rás 1, 13:00 h.) v cyklu Útvarpsleikhúsinu.

Pozn.: Osamělý lidský hlas vychází ze silného textu knihy Černobylská modlitba běloruské spisovatelky Svetlany Alexievitsj, která pojednává o největší jaderné havárii všech dob, která se stala v Černobylu na Ukrajině v roce 1986. (anotace)

Lit.: Gestsson,Davíð Kjartan – Guðjónsson, Kristján: Átakanleg nútímapíslarsaga frá Tsjernobyl. In web RÚV, 26. 12. 2021 (článek). – Cit.: Einleikur sem byggist á frásögnum um stærsta kjarnorkuslys allra tíma verður fluttur í Útvarpsleikhúsi Rásar 1 á annan í jólum. „Ég held að ég hafi sjaldan grátið jafn mikið yfir einum texta,“ segir þýðandi verksins.

Tsjernobyl-bænin eftir hvítrússneska rithöfundinn Svetlönu Aleksíevítsj fjallar um stærsta kjarnorkuslys allra tíma sem varð í Tsjernobyl í Úkraínu árið 1986. Frásagnirnar í Tsjernobyl-bæninni eru margar hverjar átakanlegar, enda lýsa þær ósegjanlega erfiðri lífsreynslu. Líklega er þó engin frásögn í bókinni jafn áhrifarík og sú fyrsta, saga ungrar konu sem býr í nágrenni við kjarnorkuverið. Hún er ólétt og yfir sig ástfangin af barnsföður sínum, slökkviliðsmanni sem er einn af þeim fyrstu sem sendur er á vettvang kjarnorkuslyssins.

Einleikurinn Einsömul mannsrödd, sem fluttur verður í útvarpsleikhúsi Rásar 1 26. dsember klukkan 13, byggist á frásögn Lyudmilu. Með hlutverk fer Aníta Briem og Ása Helga Hjörleifsdóttir leikstýrir.

„Ég lá uppi í rúmi þegar ég las þessa frásögn hennar. Þegar ég var búinn að lesa þetta var koddinn allur blautur af tárum. Ég held að ég hafi sjaldan grátið jafn mikið yfir einum texta,“ segir Gunnar Þorri Pétursson þýðandi í viðtali í Lestinni á Rás 1, en bókin kom út þýðingu hans í vetur og er uppistaðan í leiktextanum.

Gunnar Þorri segir að frásögn Lyudmilu sé nútímapíslarsaga. „Þessi kona er nútímadýrlingur. Þarna er mannlegur vitnisburður sem er svo sterkur að hann hefur áhrif á allt sem er hugsað og skrifað um þennan mikla atburð á eftir.“

Bók Aleksíevítsj samanstendur af einræðum, þar sem ein persóna talar og lesandi fær ekki að vita hvað hún heitir eða hvað hún gerir fyrr en undir lok textans. Inni á milli koma svokallaðir kórar, þar sem mörgum röddum er blandað saman en segja oft svipaða sögu.

„Mér leið, þegar ég var að þýða þetta, eins og lækni á bráðavakt sem er að vinna langar vaktir og veit aldrei hver kemur næst inn. En hann þarf að taka á móti þessu og hjálpa þeim sem á um sárt að binda. Þannig leið mér sem þýðanda, þetta var eitt tilfellið á fætur öðru og ég var bara að reyna að miðla þessu. Ég held að konstrúksjónin á bak við þetta sé trúarleg. Þessir kórar, þetta er lítúrgía. Ef þú ferð í rússneska messu þá eru allir standandi, það er enginn fastur á bekk heldur er fólk á hreyfingu og fer á milli. Þannig líður mér þessum texta, þú ert að fara á milli radda.“