Przemiana (Proměna, 2004)

Přidal: Přemek |

Srpen 27, 2008

Franz Kafka. Překlad Juliusz Kudryński. Rozhlasová úprava Hanna Bielawska. Hudební spolupráce Małgorzata Małaszko. Zvuková spolupráce Maria Olszewska. Režie Waldemar Modestowicz.

Osoby a obsazení: Řehoř Samsa (Piotr Adamczyk), otec (Krzysztof Kowalewski), matka (Krystyna Tkacz), Markéta (Karolin Gruszka), prokurista (Andrzej Blumenfeld), vdova (Teresa Lipowska), pokladní (Paulina Holtz), podnájemníci (Sławomir Pacek, Tomasz Sapryk).

Natočeno v roce 2004.

Pozn.: Główny bohater, Gregor Samsa, budzi się rano w swoim łóżku i stwierdza, że przeobraził się w potężnego i brzydkiego robala. Robak jest w odczuciu ludzkim czymś bardzo nieprzyjemnym i nędznym, dlatego Kafka nieprzypadkowo karze w ten sposób swojego bohatera, a tym samym samego siebie. Całe opowiadanie jest jakby wielką metaforą, która w obrazowy sposób przedstawia wyobcowanie człowieka (także Kafki). Wątek autobiograficzny w „Przemianie“ nie wyklucza jednak innych interpretacji, których jest zresztą tyle ilu interpretatorów. Bajki, w których człowiek przemienia się w zwierzęta są na ogół antybajkami, które posiadają jakby rozczarowujący i negatywny charakter. C. Heselhaus np. uważa, że „Przemiana“ jako antybajka jest protestem przeciwko wyobcowującemu życiu, jakie człowiek prowadzi w nowoczesnych czasach. Z opowiadaniem tym zmagali się literaturoznawcy posługujący się teoriami psychoanalizy, socjologii, a nawet teologii (często porównywano mękę Gregora Samsy z pasją Chrystusa). Niektórzy interpretatorzy twierdzą, że cała fabuła opowiadania nie dzieje się w rzeczywistości, a tylko w podświadomości głównego bohatera, bądź w jego śnie. Zwracają oni uwagę na fakt, że podobnie jak Józef K. z „Procesu“ Gregor Samsa zostaje zaskoczony w łóżku. Można wyciągnąć stąd wniosek, że bohater opowiadania nie obudził się wcale i tylko śni, że się przemienił w ohydnego owada. „Przemiana“ jest chyba najbardziej znanym na świecie opowiadaniem Franza Kafki, przetłumaczonym na prawie wszystkie języki świata. A jak wypowiedział się na temat opowiadania sam Kafka ? Stwierdził, że jest obrzydliwe… (anotace)