Jerzy Krzysztoń: Obłęd i marzenia (Jerzy Krzysztoń: Šílenství a sny, 2012)

Přidal: Premek |

Červen 7, 2017

Dokumentární pásmo o dramatikovi a spisovateli Jerzym Krzysztońovi. Připravili Dorota Gacek a Elżbieta Łukomska.

Hovoří autorova dcera Joanna Krzysztoń, Janusz Krasiński a Wacław Tkaczuk.

Natočeno 2012. Repríza únor 2017 (Polskie Radio Dwójka).

Lit.: anonym: Jerzy Krzysztoń: Obłęd i marzenia. In web Polskie Radio Dwójka, 1. 2. 2017 (článek + nahrávka k poslechu). – Cit.: Człowiek, który nie miałby w życiu chociaż jednego marzenia, nie żyłby, tylko przeczekałby życie od narodzin do śmierci. Nikogo nie jest mnie tak żal, jak ludzi do marzenia niezdolnych. Są to tak zwani realiści – twierdził Jerzy Krzysztoń, pisarz przez lata związany z radiową Dwójką.

Według Jerzego Krzysztonia marzyciele należą do ludzi najbardziej praktycznych – pragnienia pchają ich do działania, motywują i nie pozwalają osiąść na laurach. On sam w pełni angażował się w swoją pracę w radiu, która była też dla niego formą twórczego spełniania się.

Według Joanny Krzysztoń, córki pisarza, to jego książki najlepiej obrazowały go jako twórcę. Jako przykład podała między innymi głośny „Obłęd“, książkę o szpitalach psychiatrycznych i o ludziach, którzy do nich trafiają (ściśle wiążącą się z życiem jej autora). Janusz Krasiński, który otrzymał jeden egzemplarz, podzielił się ze słuchaczami dedykacją, którą napisał mu Krzysztoń. „Januszku, nauczyłeś mnie kiedyś pięknej piosenki, pamiętasz? ‚Lancę na dwie części złamię, szablę cisnę na dno morza, sam się skryję w lisiej jamie, gdzieś na stepach Zaporoża’. I dzięki Ci, że odwiedziłeś mnie w tych cholernych Tworkach. Daruj, że byłem jeszcze wtedy w kiepskiej formie. Warszawa, Anno Domini 1980 r., Jerzy Krzysztoń“.

– Jerzy był taki hemingway’owski, mocny człowiek. I to było zdumiewające – że właśnie taki mocny człowiek, wydawałoby się, że wewnętrznie dobrze zbudowany – nagle pęka w środku. Nigdy nie dawał po sobie poznać kompleksów, mimo braku ręki i przeżyć wojennych. Hemingwayowski typ – podkreślał niezwykłość pisarza Janusz Kamiński.

Zmarły w 1982 roku prozaik, dramaturg, autor słuchowisk i tłumacz, w Polskim Radiu pracował od 1964 roku aż do tragicznej śmierci. W Programie Drugim prowadził „Pocztę literacką“ – audycję, w której omawiał nadesłane przez słuchaczy utwory poetyckie i prozatorskie. Był autorem słuchowisk prezentowanych w Dwójce. Na tej antenie czytane były także fragmenty jego najgłośniejszych powieści: „Obłęd“ i „Krzyż Południa“.

W audycji o Jerzym Krzysztoniu, do której wysłuchania zapraszamy, opowiadali: jego córka – Joanna Krzysztoń, Janusz Krasiński i Wacław Tkaczuk.

Program przygotowały Dorota Gacek i Elżbieta Łukomska.