Mołotow (Molotov, 2013)

Přidal: Premek |

Červenec 23, 2015

Slawomir Mrożek (Mrožek). Rozhlasová úprava Bogdan Ciosek. Zvukový mistr Paweł Szaliński. Hudba Marian Szałkowski. Režie Bogdan Ciosek.

Osoby a obsazení: Stalin (Ignacy Gogolewski), Molotov (Henryk Talar), jeho žena (Halina Skoczyńska), Beria (Andrzej Blumenfeld), stará žena (Irena Jun), vypravěč (Sławomir Mrożek j. h.).

Nastudovalo Polskie Radio v roce 2013. Předpremiéra 16. 2. 2013 (Program I Polskiego Radia, 39 min.).

Lit.: Krupiński, Wacław: Sławomir Mrożek w aktorskiej roli. In web Dziennik polski, 16. 2. 2013 (článek). – Cit.: Jutro na antenie Polskiego Radia premiera słuchowiska Sławomira Mrożka „Mołotow“. Słynny dramaturg napisał je półtora roku temu, teraz wystąpi w nim w roli Narratora.

To pierwsza kreacyjna praca Sławomira Mrożka po jego wychodzeniu z afazji, napisana przed niespełna półtora rokiem. Autor dał mi ją w marcu ubiegłego roku z prośbą o komentarz. Uznałem, że może powstać z tego świetne słuchowisko radiowe – mówi Bogdan Ciosek, autor adaptacji i reżyser słuchowiska.

Znakomitą obsadę aktorską reżyseruje debiutujący w radiu Bogdan Ciosek. Jak dodaje, to tekst, który bardzo dobrze brzmi w radiu, bo spora część akcji dzieje się w fonosferze, w czasie rozmów telefonicznych bohaterów, podczas których na przykład Stalin, genialnie grany przez Ignacego Gogolew- skiego, udaje kogoś ze swego otoczenia.

- Udało mi się nakłonić Sławomira Mrożka, by wcielił się w Narratora. Chciałem takiej tożsamości autora z tą postacią, gdyż wydaje mi się, że to bardzo osobisty tekst dramaturga, rozliczającego się z dawnym ukąszeniem stalinizmem, że do dziś nie daje mu spokoju pytanie o to, jak mógł zawierzyć tamtej ideologii – dodaje Bogdan Ciosek.

Sławomir Mrożek opierał się na faktach historycznych, ale i na źródłach beletryzujących ostatnie dni życia Stalina. Tytułowy Mołotow to niejako uosobienie tych wciągniętych w system totalitarny, którzy byli oprawcami i ofiarami zarazem.

- Mrożek pokazuje mechanizm związku ofiary i kata, ujawniając przy tym ciemną stronę funkcjonowania zła. W tle jest proces lekarzy kremlowskich – z jego antysemityzmem, który wychynął wtedy spod czerwonego sztandaru komunistycznego, dopadając m.in. żonę Mołotowa. To bardzo mocne oskarżenie przez Mrożka, który zrównuje totalitaryzm stalinowski z totalitaryzmem Hitlera – mówi reżyser słuchowiska.

Emisja niespełna czterdziestominutowego „Mołotowa“ odbędzie się w I Programie PR jutro, parę minut po godzinie 17, tuż po serwisie informacyjnym.

W nagraniu słuchowiska udział wzięli także: Henryk Talar – Mołotow, Halina Sko- czyńska – Żona Mołotowa, Andrzej Blumenfeld – Beria i Irena Jun – Stara Kobieta.

Przypomnijmy, że właśnie Bogdan Ciosek wystawi w Krakowie najnowsze dzieło dramaturgiczne Mrożka – „Karnawał, czyli pierwsza żona Adama“ (właśnie ukazał się „Dialog“ z tym tekstem – i to, wyjątkowo, ze zdjęciem autora na okładce).

Będzie to drugie wystawienie sztuki w Polsce (po warszawskim Teatrze Polskim), a zobaczymy ją na Dużej Scenie Teatru im. J. Słowackiego w 120. rocznicę jego otwarcia – 21 października.

- Tam jest dziesięć ciekawych ról, bo Mrożek wciąż znakomicie „myśli aktorem“, tak więc grający mają z czego zbudować swe postaci – powiedział nam Bogdan Ciosek. Dodał, że zgłosił już pomysły obsadowe, ale nie chciał na razie ujawnić szczegółów.

Przypomnijmy, słynny dramaturg pomysł na tę sztukę miał jeszcze mieszkając w Meksyku, zaś ukończył ją w roku minionym, w Nicei.

Już w marcu natomiast otrzymamy trzeci tom „Dziennika“ Mrożka, obejmujący lata 1980-1989. Tak jak i w tomach poprzednich autor bez znieczulenia pisze o sobie i o innych, o miejscach, które odwiedza, o książkach – tych czytanych i pisanych, także o alkoholu, który przynosi zapomnienie. Czyli odkrywa przed nami swą duszę.

„Mołotow“ to pierwszy utwór Sławomira Mrożka, jaki Mistrz napisał po ciężkiej chorobie, która wiązała się z częściową utratą pamięci i afazją. Wybitny dramaturg po wylewie uczył się na nowo pisać, na początku terapeutycznie (efektem biografia „Baltazar“), natomiast pierwszym utworem kreacyjnym jest właśnie tekst „Mołotow“.

Lit.: anonym: Mołotow | Sławomir Mrożek. In web Ninateka, b. d. (článek). – Cit.: „Mołotow” w reżyserii Bogdana Cioska jest słuchowiskiem ze specjalnym udziałem autora. Narratorowi głosu użycza Sławomir Mrożek (…).

Na telefonicznej linii – Wiaczesław Mołotow i towarzysz Stalin. Pierwszy uprasza się łaski. Drugi nie chce go słuchać. Jest rok 1949. Mołotow właśnie stracił ministerstwo spraw zagranicznych. „Dlaczego mi to zrobiłeś, Koba”? – jęczy do słuchawki. Dyktator ma ważniejsze sprawy. Przygotowuje zakrojoną na dużą skalę antysemicką prowokację. Pod klucz idzie żona Mołotowa, Polina Siemionowna, z pochodzenia Żydówka. Beria radzi politykowi, żeby na jakiś czas usunął się w cień. Potem może się jeszcze przydać, bo Stalin nie będzie przecież żył wiecznie.

Personalia
Mołotow to pierwszy utwór dramatyczny napisany przez Sławomira Mrożka po udarze mózgu i afazji. Autor nazywał go „skeczem”. Reżyser słuchowiska, Bogdan Ciosek, dostrzegł w tekście radiowy potencjał, bogactwo fonosfery, bo gros dialogów stanowią rozmowy bohaterów przez telefon. Do występu przed mikrofonem namówił samego Mrożka, który pojawia się w roli narratora. „Chciałem takiej tożsamości autora z tą postacią, gdyż wydaje mi się, że to bardzo osobisty tekst dramaturga, rozliczającego się z dawnym ukąszeniem stalinizmu, że do dziś nie daje mu spokoju pytanie o to, jak mógł zawierzyć tamtej ideologii” – cytował słowa reżysera „Dziennik Polski”. Ciosek przygotował także ostatnią sztukę Mrożka – Karnawał, czyli pierwszą żonę Adama. W 2013 roku wystawił ją na deskach Teatru im. Juliusza Słowackiego w Krakowie.