Lśnienie (Osvícení, 2016)

Přidal: Premek |

Listopad 25, 2016

Stephen King. Scénář a režie Janusz Kukuła (Polskie Radio S.A.). Zvuk Tomasz Marek. Mistr zvuku Kamil Sajewicz. Hudba Krzysztof Ścierański, na kytaru hraje autor. Zvuková postprodukce Stereotyp Studio (Tomasz Bogacki, Katarzyna Lewińska, Kamil Sajewicz, Jacek Szczepanek). Foto a grafický design Marta Dudź. Asistent režie Tomasz Cieślak. Produkce Paulina Drzastwa.

Osoby a obsazení: Jack Torrance (Adam Woronowicz), Wendy Torrance (Agata Kulesza), Danny Torrance (Bernard Lewandowski), Dick Hallorann (Mariusz Bonaszewski), Stuart Ullman (Marian Opania), vypravěč (Krzysztof Gosztyła). Dále účinkují Krzysztof Banaszyk, Marek Barbasiewicz, Adam Bauman, Anna Bojara, Tomasz Borkowski, Izabella Bukowska-Chądzyńska, Paweł Ciołkosz, Damian Damięcki, Marta Dudź, Marta Dylewska, Elżbieta Gaertner, Jakub Jankiewicz, Barbara Kałużna, Ewa Kania, Elżbieta Kępińska, Elżbieta Kijowska, Mikołaj Klimek, Julia Kołakowska-Bytner, Miłosz Konkel, Maciej Kowalik, Jan Kulczycki, Wojciech Machnicki, Olaf Marchwicki, Andrzej Mastalerz, Aleksander Mikołajczak, Janusz Rafał Nowicki, Tomasz Olejnik, Jan Pęczek, Krzysztof Plewako-Szczerbiński, Marcin Przybylski, Aleksandra Radwan, Ewa Serwa, Zbigniew Suszyński, Paweł Szczesny, Sebastian Świerszcz, Kinga Tabor, Marcin Troński, Anna Wodzyńska, Przemysław Wyszyński, Diana Zamojska, Wojciech Żołądkowicz.

Natočeno 2016 (Teatr Polskiego Radia). Vydala Audioteka Poland Sp. z o.o. a Prószyński i S-ka v roce 2016 (celková délka 21 hod. 8 min.).

Ukázka k poslechu I

Ukázka k poslechu II

Pozn.: Powieść uważana przez wielu czytelników za horror wszech czasów – tym razem w formie słuchowiska z udziałem największych gwiazd współczesnego polskiego kina. Jack Torrance, były nauczyciel, a obecnie poszukujący weny pisarz, otrzymuje pracę dozorcy w opuszczonym na okres zimowy górskim hotelu Panorama. Kiedy burze śnieżne odcinają od świata rodzinę Torrance’ów, obdarzony telepatycznymi zdolnościami Danny, pięcioletni syn Jacka, odkrywa, że hotel jest nawiedzony, a duchy powoli doprowadzają jego ojca do obłędu. Sytuacja staje się coraz bardziej napięta, aż pewnego dnia mężczyzna przestaje nad sobą panować… W 1980 roku Stanley Kubrick podjął się ekranizacji „Lśnienia”, główną rolę w filmie zagrał demoniczny Jack Nicholson. W 1997 roku Stephen King, który zarzucał Kubrickowi ominięcie wielu istotnych faktów z książki, zrealizował miniserial telewizyjny na podstawie własnej powieści i scenariusza. Stephen King (ur. 1947 w Portland) napisał ponad pięćdziesiąt książek i wszystkie zyskały status światowych bestsellerów. Znajdują się między nimi: „Carrie”, „Miasteczko Salem”, „Misery”, „Pod kopułą”, „Dallas `63” czy „Lśnienie”, którego kontynuacją jest „Doktor Sen”. King zręcznie wiąże w swoich historiach elementy grozy, literatury science fiction, baśni i sensacji. Jego powieści doczekały się wielomilionowych nakładów, tłumaczeń na przeszło 30 języków, prawie każda z nich została zekranizowana. Autor uchodzi dziś za niekoronowanego króla literatury z gatunku horroru. Mieszka w Bangor w stanie Maine z żoną, powieściopisarką Tabithą King.

OSTRZEŻENIE
Ze względu na treść audiobooka oraz efekty dźwiękowe, które potęgują charakter tytułu zalecamy wstrzymanie się od słuchania audiobooka w sytuacjach wymagających niezachwianego skupienia jak np. podczas prowadzenia pojazdu.

Część nagrań terenowych do „Lśnienia” nie byłaby możliwa bez uprzejmości konkretnych osób i instytucji. Pomocy w nagraniach udzielili:
Spółdzielnia Mleczarska w Gąsocinie
Personel sklepu Marcpol, Warszawa, ul. Kinowa
Proboszcz i Organistka parafii w Łopacinie
Spółdzielnia Budowlano-Mieszkaniowa Słupecka 4, Warszawa
Marek Drażdżyński, Pracownia Zegarmistrzowska, Warszawa
Edyta Jarząb
Grażyna, Jarek i Vegeta – właściciele Volkswagenów Garbusów
Straż Pożarna – Jednostka Ratowniczo-Gaśnicza nr 5, Warszawa
Stacja Narciarska Muflon Ski, Rybnica Leśna k/Wałbrzycha
Piotro-Stal, Dobczyn/Warszawa

Lit.: Radzewicz, Szymon: Takie słuchowisko powstaje raz na kilka lat. Audiobook „Lśnienie” to cudo horroru. In web sPlay, 21. 4. 2016 (recenze). – Cit.: Dzisiaj premiera superprodukcji „Lśnienie”, stworzonej na zamówienie Audioteki. Słuchowisko nagrane w Teatrze Polskiego Radia to absolutna pierwsza liga, jeżeli chodzi o rodzimy rynek audiobooków. „Lśnienie” to najlepszy czytany horror oraz jedno z najlepszych słuchowisk, jakie kiedykolwiek powstały.

Większość czytelników sPlay.pl na pewno widziała „Lśnienie” w reżyserii Kubricka. Ci, którzy dodatkowo czytali książkę, doskonale wiedzą, że filmowe dzieło omija wiele istotnych wątków z opowieści Stephena Kinga. To właśnie te dodatkowe wątki były dla mnie głównym powodem, aby sięgnąć po słuchowisko „Lśnienie”. Dostałem je, jak i znacznie, znacznie więcej.

„Lśnienie” to bez dwóch zdań najlepszy audiobook – horror dostępny na naszym rynku.

Jeżeli chodzi o gatunek grozy, dotychczas to „Żywe Trupy” na podstawie komiksów Kirkmana nie miały sobie równych. Słuchowiska osadzone w świecie The Walking Dead muszą teraz ustąpić miejsca i oddać opaski liderów. Nowym królem czytanego horroru jest superprodukcja Audioteki, przy której pracowało mnóstwo znanych aktorów oraz doświadczonych producentów.

Reżyserem słuchowiska „Lśnienie” jest Janusz Kukuła. Główny reżyser Teatru Polskiego Radia, a jednocześnie dyrektor tej instytucji, gwarantuje audiobookowi odpowiedni poziom realizacji. Poziom, który jest niezbędny, gdy nad jednym projektem pracuje tylu aktorów i producentów, z kolei na taśmie pojawia się takie bogactwo dźwięków.

Dźwiękowe „Lśnienie” to audiobook w gwiazdorskiej obsadzie, który zabiera nas do hotelu Panorama w doborowym towarzystwie.

Zabrakło mówiącego po polsku Nicholsona, ale to żaden problem. Grający postać Jacka Torrance’a Adam Woronowicz staje na wysokości zadania, pomimo zaskakująco delikatnego, wrażliwego i ciepłego głosu. Jego małżonką jest świetna, przejmująca Agata Kulesza, z którą od razu łatwo się utożsamiać. No i jest oczywiście młody Danny, któremu głosu użycza Bernard Lewandowski.

Poza rodziną Torrance’ów, przed mikrofonami Teatru Polskiego Radia stają między innymi Mariusz Bonaszewski, Marian Opania, Krzysztof Banaszyk, Adam Bauman oraz Tomasz Borkowski. Niezwykle odpowiedzialna, kluczowa dla horroru rola narratora trafia w ręce Krzysztofa Gosztyły. Popularny lektor audiobooków staje na wysokości zadania, wprowadzając i utrzymując słuchaczy w odpowiednim klimacie.

Horror „Lśnienie” buduje odpowiednią atmosferę dwutorowo. Z jednej strony mamy Gosztyłę, z drugiej kapitalną bibliotekę dźwięków.

Narrator doskonale pasuje do słuchowiska. A o to bałem się najbardziej. Znam wie le świetnych thrillerów i kilka dobrych horrorów, które zostały zarżnięte przez źle dobranych narratorów. Ci opowiadali nam o wydarzeniach z kart książek takim tonem, jak gdyby jednocześnie spacerowali po łące, w wiosenne, słoneczne przedpołudnie.

Krzysztof Gosztyła rozumie, jak wiele zależy od jego barwy głosu, jego intonacji, jego przerw. Dzięki jego obecności, „Lśnienie” Audioteki wydaje się być projektem poważnym, solidnym, z mrocznymi chmurami wiszącymi nad słuchaczem zaraz po naciśnięciu przycisku „play” w smartfonie. Dokładnie na to liczyłem.

W tle Gosztyły i dobrze dobranych aktorów zawsze pozostaje warstwa dzwiękowa. Ta w przypadku „Lśnienia” jest szczególnie bogata i całkiem wiarygodna. W horrorze tego kalibru, gdzie każde skrzypnięcie drzwiami, każde nadepnięcie na deskę i każde naciśnięcie klamki jest na wagę złota, ekipa odpowiedzialna za udźwiękowienie spisała się na srebrny medal. Byłoby złoto, gdybym nie znał słuchowisk Sound Tropez oraz poprzednich superprodukcji Audioteki.

Ekipa pod kierownictwem Kamila Sajewicza przygotowała dla nas wspaniałą bibliotekę dźwiękową. W „Lśnieniu” pojawia się mnóstwo odgłosów nagranych w terenie. Dźwięk śniegu ubijanego pod naciskiem stopy, odgłos starego zegara, miarowe jarzenie się ognia w piecu – wszystko jest dokładnie na swoim miejscu, dzięki czemu posiadacz „Lśnienia” nie tylko słucha. On po prostu jest w hotelu Panorama, razem z całą rodziną Torrance’ów.

Jak napisałem we wstępie, „Lśnienie” to najlepszy dźwiękowy horror dostępny na naszym rynku.

Nie jest to słuchowisko idealne, ale do ideału niewiele brakuje. Reżyser mógł momentami zrezygnować z narratora, którego wtrącenia wydawały się całkowicie zbędne. Tylko wytrącały z rytmu. Miejscami mroczne myśli autorów są również bardzo ciężko słyszalne. Nie wiem, czy to zamierzony efekt, ale na taki nie wygląda. Dla wielu problemów może być również cena, ustalona przez Audiotekę na poziomie 50 złotych.

Mimo tego, słuchowisko „Lśnienie” to kapitalny prezent dla każdego fana horroru. Jeżeli uwielbiasz film Kubricka, ale chcesz poznać nowe wątki, nowe postaci i nowe elementy z opowieści Stephena Kinga, to absolutna pozycja obowiązkowa. Szkoda tylko, że w tej cenie nie dostajemy kontynuacji, chociażby w formie ebooka.

W TYM MIEJSCU możesz przesłuchać dwie pierwsze godziny „Lśnienia” Audioteki, zupełnie za darmo.

Lit.: -pg- / -mat-: O czym naprawdę jest „Lśnienie“? In web Polskie Radio Trójka, 24. 6. 2012 (článek). – Cit.: „Pokój 237″ pokazuje, że film Kubricka jest nie tylko horrorem, lecz także opowieścią o zagładzie Indian, filmem o Holokauście i dziełem podważającym lądowanie Apolla 11 na Księżycu.

Ewa Szabłowska, selekcjonerka sekcji konkursowej „Filmy o sztuce“ festiwalu Nowe Horyzonty przekonuje, że dokument Rodney’a Aschera to bardzo skomplikowana analizą ukrytych znaczeń w legendarnym filmie Stanley’a Kubricka. – Ten obraz miał swoją premierę w Sundance i od tej pory robi oszałamiającą festiwalową karierę – mówi gość „Trójkowo, filmowo“. Selekcjonerka gorąco poleca „Pokój 237″ także osobom, które nie są wielkimi fanami twórczości Kubricka. – Ten dokument to niesamowita próbą odczytania filmu na bardzo wielu poziomach i pokazania, że w każde kinowe dzieło, a szczególnie w „Lśnienie“, wpisanych jest kilka narracji do czytania między wierszami – zaznacza.

W programie sekcji „Filmy o sztuce“ znajdą się m.in.: eksperymentalny, neofuturystyczny dokument Michaela Palma „Low Definition Control“; film brazylijskiego mistrza Eduardo Coutinho „Songs“, czyli liryczny portret mieszkańców Rio De Janeiro, opowiadających swoje historie życiowe poprzez ulubione piosenki; wreszcie islandzki obraz „Babcia Lo-fi“ w reżyserii Orriego Jónssona, Kristín Björk Kristjánsdóttir i Ingibjörg Birgisdóttir.

Na 12. edycję festiwalu, który Trójka objęła swoim patronatem, zapraszamy od 19 do 29 lipca do Wrocławia. Zachęcamy do wysłuchania całej rozmowy, którą przeprowadziła Katarzyna Borowiecka. „Trójkowo, filmowo“ na antenie Trójki w każdą niedzielę tuż po godzinie 14.00